Öğrenme ve kavrama yeteneği kısıtlı olan DS'lu çocukların ileride olabildiğince bağımsız, topluma ve kendilerine yararlı, mutlu ve üretken bir yaşam sürebilmeleri ve çevrelerine getirecekleri yükün en aza indirilebilmesi için özel ilgi ve eğitime gereksinimleri vardır. Eğitime doğumdan itibaren başlamak en idealdir. Bebeğin en yakını anne olduğuna göre, eğitim de anne ile başlar. Burada amaç; çocuğu kendi haline bırakmamak, öğrenme uyarıları vererek ve dikkatini çekerek beyin gelişimini hızlandırmaktır. İlk bakışta diğer bebeklerden farklı görünmeyen Down sendromlu bebeklerin hareketleri daha azdır ve daha “gevşek”tirler. Buna bağlı olarak hareket yetenekleri normal bebeklere göre gecikmeli olabilir. Örneğin normal bir bebek başını tam olarak 3. Ayda tutar, 7. Ayda desteksiz oturur, 9. Ayda emekler ve 13. Ayda yürürken Down sendromlu bebeklerde bu aşamalar, çocuktan çocuğa farklılıklar göstermekle birlikte, genelde gecikmelidir (Tablo 1 ve 2). Ancak uygun tedavi yöntemleri ile bu basamaklar daha erkene alınabilir.
Tablo1: 1 – 28. Aylar arasında kazanılan beceriler.
Kazanılan Beceriler.
Normal Değerler.
Ortalama.
DS'lu çocuklar.
Ortalama.
Gülümseme.
1 ay.
1.5 - 3 ay.
2 ay.
1.5 - 4 ay.
Dönme.
5 ay.
2 - 10 ay.
8 ay.
4 - 22 ay.
Emekleme.
10 ay.
7 - 13 ay.
15 ay.
19 - 27 ay.
Ayakda Durma.
11 ay.
8 - 16 ay.
21 ay.
11 - 42 ay.
Yürüme.
13 ay.
8 - 18 ay.
24 ay.
12 - 65 ay.
Konuşma (Kelime)
10 ay.
6 - 14 ay.
16 ay.
9 - 31 ay.
Konuşma (Cümle)
21 ay.
14 - 32 ay.
28 ay.
18 - 96 ay.
Tablo 2: 1 – 5 yaş arasında kazanılan beceriler.
Kazanılan Beceriler.
Normal Değerler.
Ortalama.
DS'lu çocuklar.
Ortalama.
Elle yemek yeme.
8 ay.
6 - 16 ay.
12 ay.
8 - 28 ay.
Çatal kaşıkla yeme.
13 ay.
8 - 20 ay.
20 ay.
12 -40 ay.
İdrar kontrolü.
32 ay.
18 - 60 ay.
48 ay.
20 - 95 ay.
Gaita kontrolü.
29 ay.
16 - 48 ay.
42 ay.
28 - 90 ay.
Soyunma.
32 ay.
22 - 42 ay.
40 ay.
29 - 72 ay.
Giyinme.
47 ay.
34 - 58 ay.
58 ay.
38 - 98 ay.
Çocuğun zihinsel gelişiminde en önemli etken, doğumdan itibaren karşılaştığı çeşitli deneyim ve uyarılardır. Anne, her gün aynı saatte olmak üzere, günün belirli bir süresini çocuğun eğitimine ayırmalıdır.
Bebek çeşitli sertlikte, tüylü, tüysüz örtüler, hışırtılı kâğıtlar üzerine yatırılarak, derisinin bu farklı düzeylerden çeşitli uyarılar alması sağlanmalıdır. Cildini okşayarak, gıdıklayarak, üfleyerek, bebeğin annenin yüzüne, saçına, giysilerine ve kendi bedeninin çeşitli yerlerine dokunmasına yardımcı olunarak farklı uyarılar alması sağlanmalıdır.
Kol ve bacaklarını az hareket ettiriyorsa, hareketler pasif olarak, en iyisi de banyo sonrası ve güneşlenme sırasında yaptırılmalıdır. Bu hareketler şarkı söyleyerek ritmik bir şekilde yaptırılırsa bebekler olaya daha çok katılırlar.
Bebeğe banyo yaptırırken, suyun içinde kol ve bacaklarını hareket ettirmesi teşvik edilmelidir.
Bebek 4 aylık iken, henüz başını tutamıyor, gösterilen oyuncaklara başını çeviremiyorsa, başını çevirerek yardımcı olunmalıdır. Objeleri tutamıyorsa, elleri ile kavratmalı, tutmasına yardımcı olunmalıdır. Bebekler önce parmaklarını, daha sonra da tutabildikleri tüm objeleri ağızlarına götürürler. Dili ve dudakları ile yapacakları hareketler, daha sonra, çiğneme, yutma ve konuşmayı öğrenmeleri sırasında çok faydalı olacağından bu hareketleri kısıtlanmamalıdır.
Uyanık yatan bebeğin sık sık pozisyonu değiştirilerek (Yüzüstü veya yan) mümkün olduğunca çok şey görmesi sağlanmalıdır. Yatağının üzerine asılacak renkli, hareketli objeler hem göz kaslarını hem de onlara ulaşmak için çabalayan bebeğin kol ve bacak kaslarını geliştirir.
Uyarılar sadece ev içindekilerle kısıtlı olmamalı, dışarı çıkarılan bebeğin yaprakların hareketlerini, rüzgârın esintisini, sıcağı, soğuğu hissetmesi ve objeleri değişik açılardan izlemesi sağlanmalıdır.
Bebekler en çok insan sesine tepki verirler. Konuşmaya başlamadan önce, pek çok farklı sesler çıkartarak (Babıldama) isteklerini, mutluluklarını, sıkıntılarını ifade ederler. Down sendromlu çocuklar diğer çocuklara oranla daha sessizdirler, çıkardıkları sesler de daha kısıtlıdır. Bu nedenle onları ses çıkartmaya, konuşmaya teşvik etmek etrafındakilere, en yakını olduğu için de en çok anneye düşer. Bebeği alçak ve yüksek tonlarda farklı konuşma.
Şekilleri ile, ıslık çalarak, fısıldayarak ve şarkı söyleyerek uyarmalıdır. Bu arada hangi tip sese ne tepki verdiğini de saptayarak ona göre davranılmalıdır. Bebeği neşelendiren, heyecanlandıran sesler, gülmesine, kollarını ve bedenini oynatmasına, tekmeler atmasına; sakinleştirici sesler ise daha az hareket edip dikkatini toplamasına neden olur. Zamanla bebeğin de türlü seslerle kendisi ile konuşana cevap verdiği görülür ve bunlar konuşmanın ilk basamaklarıdır.
Çocuğu devamlı kucakta taşımak; hareketlerini kısıtlamak ve dolayısı ile gelişimini ve öğrenmesini geciktirmek anlamına gelir. Çocuğun daima hareket serbestisi olmalıdır. Temiz bir örtünün üzerine yere bırakılan bebeğin etrafına konulan renkli ve sesli objeler onu harekete teşvik edeceği için ileride daha çabuk ayağa kalkmasına ve yürümesine yardımcı olur.
DS'lu bebeklerin desteksiz oturmaları gecikebileceğinden, etrafını daha iyi görebilmesi ve daha fazla hareket serbestisi sağlanması için.
10. Aydan itibaren yastıklarla destekleyerek dik oturtulabilir.
2 yaşına gelen Down sendromlu çocukların çoğu kendi başına ayakta durabilir, hatta yürümeğe başlayabilir. Bebeklik dönemine oranla çok daha bağımsızdır.
Çocuktan çocuğa farklı özellikler göstermesine karşın, Down sendromlu çocuklar çoğunlukla neşeli ve mutlu olurlar. Ancak oldukça alıngan olup çabuk ağladıkları için normal çocuklara uygulanan disiplin çoğu anne-baba tarafından bu çocuklara uygulanamamaktadır. Bunda çocukların yasakları anlayamayacakları endişesi de rol oynamaktadır. Çok tutarlı ve sabırlı bir tutumla bu çocuklar da disipline edilmelidirler. Ayrıcalıklı davranmak diğer kardeşlerin kıskançlığına da yol açabileceğinden sakıncalıdır.
Down sendromlu çocuklar bakarak ve taklit ederek daha kolay öğrenirler. Öğretilmek istenen davranış, sözden çok karşısında tekrarlayarak öğretilmeye çalışılmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; öğretilecek davranışların basamaklara ayrılması ve bir basamak öğrenilmeden diğerine geçilmemesidir.
Çocuğun yaşıtları ile sık sık birlikte oynaması, onlardan yeni davranışlar öğrenmesi ve konuşmaya zorlanması açısından çok önemlidir. Bu nedenle yakın yaşta kardeşleri olan çocuklar şanslıdırlar.
Oyuncak alırken daima çocuğu hem düşünmeye hem de el becerilerini geliştirmeye yönelik olanlar yeğlenmelidir.
Konuşma eğitimi verirken, çocuğu karşınıza alıp bir kelimeyi ısrarla söyletmeye çalışmak yerine, o kelimeyi çocuğun yanında sık sık kullanmak daha yararlıdır. Çocuğa öğretilmek istenen kelimeler günlük hayattaki önemi ve söylenme kolaylığına göre özenle seçilmelidir.
Çocuklar bazı objelere kendilerine söylemesi kolay gelen bir isim takarlar veya ismi yanlış söylerler. Aile bireyleri bu “uydurulmuş” kelimeyi değil, daima doğrusunu söylemelidirler ki sonuçta çocuk da doğrusunu öğrensin. Çocuğun yanlızca aile bireyleri ile değil, yabancılarla da anlaşması gerektiği akıldan çıkarılmamalıdır.
Çocuk bir şey ifde etmeye çalışırken, daha ilk hecede ne demek istediğini anlayıp onun yerine konuşmak da yanlış bir davranıştır. Çocuğu daima sonuna kadar dinlemeli ve sabırlı olunmalıdır.
Dilin ağza oranla büyük olması konuşmayı güçleştirebilir. Bu nedenle dil ve dudak egzersizleri yaptırılmalıdır; örneğin, dili dudakların üzerinde gezdirmek, balon şişirmek, üflemek ve ıslık çalmak gibi oyunlarla bu egzersizler yaptırılabilir.
İdrar ve dışkı kontrolü genelde 3-4 yaşlarında ve çocuk yürümeye başladıktan sonra kazanılır. Yaklaşık 2. Yaştan başlayarak çocuk düzenli aralıklarla tuvalete götürülmelidir. Önce dışkı, arkadan idrar kontrolü başlar. Bazen tuvalet kontrolü 5 yaşına kadar gecikebilir. Bağırsak hareketleri yemeklerden sonra olduğundan, çocuğu her yemekten sonra tuvalete götürmek yararlıdır. Tuvalette uzun süre tutmanın yararı yoksa da bu süre çok da kısa olmamalıdır. İstemli kontrol başlayınca, çocuk bazen hareketleri ile, bazen de sözle gereksinimini belli eder. Gece idrar kaçırma uzun zaman sürebilir.
Tuvalet eğitimi verirken, kirlettiğinde kızmak yerine, zamanında haber verdiğinde ödüllendirerek, olumlu davranış pekiştirilmelidir.
Çocuklar bazen ilgisizlikten veya motivasyon eksikliğinden (Can sıkıntısından) sürekli elleri ile oynama, tırnak yeme veya başını duvarlara vurma gibi istenmeyen davranışlar gösterebilirler. Azarlamak veya ceza vermek yerine, bu davranışların yerine yeni davranışlar kazandırmak ve dikkatini başka yerlere çekmek bu davranışlardan kurtarmanın en etkili yoludur.
Çocukların denemeden, sık sık tekrarlamadan öğrenemiyecekleri unutulmamalıdır. Bu bütün çocuklar için geçerlidir; ancak, Down sendromlu çocuklarda daha fazla zaman ve sabır gerekmektedir. Dökeceği veya üzerini kirleteceği endişesi ile 4 yaşında hala eline çatal, kaşık verilmeyen ve annesi tarafından beslenen çocuk, kendi yemek yemeği kaç yaşında öğrenebilir? Çocuğa öğrenmesi için fırsat vermek, kendi yapmasına izin vermek çok sabır gerektirse de eğitimi açısından son derece önemlidir.
DS'lu çocukların özellikle matematiksel kavramları öğrenme yetenekleri ortalamanın altında olduğu halde sosyal yetenekleri oldukça iyidir. Çevreye uyum sağlayan, insanlara karşı sevecen ve güler yüzlü; bu nedenle de çevre tarafından çok sevilen çocuklardır.
Taklit yetenekleri gelişmiştir. Müzik yeteneklerinden yararlanarak, basit müzik aletleri çalmaya bu yaşlarda başlayabilirler. Yüzme de çok iyi bir egzersiz olduğundan bu yaşlarda öğretilmelidir.
Çocuğun kendine güvenini kazanması, aile içinde önemli bir yeri olduğunu bilmesi için, yaşına ve becerilerine uygun sorumluluklar verilmesi önemlidir. Örneğin; çiçekleri sulamak, kitapların tozunu almak veya sofraya ekmeği getirmek onun görevi olabilir. “Nasıl olsa yapamaz” şeklinde düşünce tarzından uzak durup, daima desteklemek, bazen hayal kırıklıkları da getirse olumlu düşünmek her iki taraf için de yararlıdır.
Tuvalet kontrolünü kazanmış, yemeğini kendi yiyebilen, isteklerini ifade edebilen çocukların diğer çocuklarla aynı yuvalara gitmeleri son derece yararlıdır.
Yuva eğitimi, devamlı aynı çevrede, aynı ortamda bulunan çocuğun, evin dışında da bir dünya olduğunu öğrenmesi ve bu dünyaya açılması bakımından gereklidir. Ayrıca yuva eğitimi çocuğun yeni deneyimler kazanması, yeni arkadaşlar edinmesi ve onlarla hem oynamayı hem paylaşmayı öğrenmesi, yeteneklerini geliştirmesi, ince ve kaba motor hareketlerinin gelişiminin hızlandırılması ve toplum kurallarına uymayı öğrenmesi açısından son derece önemlidir.
Çocuğun daha önce hiç gitmediği bir yere ve ilk kez gördüğü insanlara hemen uyum sağlaması pek olası değildir. Daha önce alıştırılmadılar ise yuvaya başlamak her çocuk için travmatik olabilir. Bu nedenle, önceden kısa sürelerle yuva binası ve bahçesi, arkadaşlar, öğretmen ve hatta yuvaya gidilecek servis aracı ziyaret edilerek çocuğun tanımasına fırsat verilmelidir.
Yuva öğretmeni ile devamlı ilişkide olup, çocuğun bazı özel davranışları veya alışkanlıkları hakkında bilgi verilmeli, yuvaya kısa sürede uyum sağlıyabilmesi için yardımcı olunmalıdır. Yuvada kalma süresi ilk haftalarda kısa tutulabilir, ancak ortama alıştıkça daha uzun sürelere çıkartılabilir. Çok önemli bir nokta da yuva öğretmeninin Down sendromu hakkında yeterli bilgiye sahip olmasıdır.
Yuvaya gitme olanağı olmayan çocuklar için ise aile içi eğitim daha çok önem kazanmaktadır. Evde ve sokaktaki tehlikeler, evinin yolu, karşıdan karşıya geçme, giyinip soyunma, odasını ve yatağını toplama anne ve diğer aile bireyleri tarafından beraberce çocuğa öğretilmelidir.
Down Sendrom'lu çocukların %60'ı okuma - yazma ve toplama-çıkarma gibi basit aritmetik işlemlerini öğrenebilecek düzeydedir. 8 yaşına kadar evde veya yuvada eğitim görmüş çocuğun artık bir eğitim kurumunda da eğitilmesi gerekir. Gözlemlerimize göre anne-babaların en büyük istekleri DS'lu çocuklarının “hiç olmazsa “ ilkokulu bitirmesidir. Ancak hem ilkokullarımızın yüklü eğitim programlarına hem de sınıfların kalabalıklığına bakıldığında, bu çocukların ilkokulda başarılı olma olasılıklarının olmadığı görülür. Ayrıca ilkokul programlarında yer alan bilgilerin büyük çoğunluğu DS'lu çocuklar için tamaman gereksizdir. DS'lu çocuklara; kendi kendilerine yetebilmeleri, başkalarına fazla yük olmadan yaşamlarını sürdürmeleri, evde ve dışarıda olan tehlikelere karşı kendilerini koruyabilmeleri ve el becerilerine dayanan meslek öğrenerek üretken ve mutlu yaşamalarını sağlayacak bilgiler gerekmektedir ki bu bilgiler ancak özel programlarla özel eğitim kurumlarında verilebilir. İdeal olan ve pek çok gelişmiş ülkede uygulanmakta olan sistem, DS'lu çocukların diğer çocuklarla beraber ancak farklı dersler görmeleridir.
Son Güncelleme : 23.01.2024 03:28:09
Down Sendromu Eğitimi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
2 Yorum Yapılmış "Down Sendromu Eğitimi"
Çok faydalı ve uygulamalı bilgiler emeği geçenlerden ALLAH razı olur inşallah diğer çocuklarda da kullanılabilecek gerçek direktifler. Şüheda . 28.11.2015
CEVAP YAZ
bence,hic kimse bunu bosa almamali ve kendi cocugunu aldirmamali Yeliz . 01.08.2015
CEVAP YAZ
Down Sendromu Belirtileri
Down sendromu belirtileri vücudun pek çok yerinde görülebilir. Gebelik anında veya doğum sırasında hastalık tanımlanabilir. Yeni doğan bebekler bu rahatsızlığı taşıyorlarsa görünümlerinde bazı farklılıklar gözlemlenir.Down sendromlu bebeklerdeki gene...
Down Sendromu Kaç Yaşına Kadar Yaşar
Down sendromu kaç yaşına kadar yaşar, down sendromlu kişi, vücut hücrelerindeki kromozom sayısının normal olmaması durumunda ortaya çıkan genetik bir anormalliktir. İnsanın karakterini, yapısını oluşturan genler bu kromozomların üzerinde yer almaktad...
Anne Karnında Down Sendromu Belirtileri
Anne karnında down sendromu belirtileri; down sendromu genetik bir farklılıktır. Halk arasında down sendromu mongol Bebek durumu olarak da bilinmektedir. Down sendromu kromozomsak bir durumdur ve zekâ geriliği durumu yaşanmaktadır. 21. Kromozomun iki...
Mozaik Down Sendromu
Mozaik down sendromu, Çevremizde gördüğümüz down sendromlu bireylerin aslında rahatsızlıklarının hepsinin aynı düzeyde olduğunu sanırdık. Ama gelişen teknoloji ve tıp alanındaki bilimsel çalışmalar down sendromunun genetik yapısının anne ve babadan a...
Down Sendromu El Çizgileri
Down sendromlu el çizgileri tipik olarak karşımıza down sendromunun bir belirtisi olarak çıkmaktadır. Genetik bir farklılığın sonunda kişideki 21. Kromozom çiftinin 1 fazla kromozoma sahip olması sonucunda ortaya çıkan down sendromu, kişide bazı fizi...
Down Sendromu Genetik Mi
Down Sendromu Genetik Mi, Down Sendromu hastalık değil, genetik bir farklılıktır. Çocuğunuzun vücudundaki hücrelerin normalde 46 olması gerekirken 46 yerine fazladan bir kromozoma yani 47 kromozoma sahip olmasıdır. İnsan vücudunu oluşturan hücrelerin...
Down Sendromu Dereceleri
Down sendromu dereceleri, down sendromu gelişme geriliği, zekâ geriliği gibi birçok sorunları da beraberinde getiren genetik kökenli bir rahatsızlıktır. İnsanlarda genetik olarak 23 çift kromozom bulunmaktadır, her çift kromozomun birisi anneden geli...
Down Sendromu ve Gebelik Sonlandırma
Down Sendromu Gebelik Sonlandırma, bebek bekleyen çiftlerin bir nevi korkulu rüyası olan bir durumdur. Normal insanlarda 23 çift olan kromozom sayısının genetik özelliklere bağlı olarak bir adet sekmesi ile bir kromozom sayısı fazlası ile oluşan fetü...
Yeni Doğan Çocukta Down Sendromu
Down sendromlu bebekler sanılanın aksine birbirlerine benzemezler. Tüm çocuklar gibi genetik özelliklerini aldıkları anne ve babalarına benzerler. Bununla birlikte bazı ortak özellikleri de taşırlar. Hamilelik takipleri sırasında tanısı konulmamış do...
Down Sendromu Tedavisi
Down sendromunda, Bilinen en gerçeksi bilgi şu anda hastaların herhangi bir operasyonla tedavi edilemeyeceğidir. Kalıtımsal olarak doğuştan gelen ve kromozom anormalliğinden kaynaklanan bu hastalıkta tıp şu an için kesin tedavi yolları bulamamıştır.B...
Down Sendromu Kan Testi
Down Sendromu kan testi, Down sendromu bir hastalıktan ziyade bebeğin oluşumu esnasında normalde olması gereken kromozom sayısı olan 46 kromozom yerine 21. Kromozomun çift olarak oluşmasından kaynaklanarak 47 kromozoma ulaşması ile meydana gelen bir ...
Down Sendromu Tipleri
Down sendromu tipleri,; Down sendromu trizomi-21 Trizomi 21 (47 XX+21); mayoz bölünme esnasında ortaya çıkan kromozomun ayrılmama sebebiyle ortaya çıkan fazladan oluşan 21. Kromozomun sebep olduğu Down sendromu tipidir. Yumurta ya da spermde oluşan f...
Down Sendromu Belirtileri
Down Sendromu Kaç Yaşına Kadar Yaşar
Anne Karnında Down Sendromu Belirtileri
Mozaik Down Sendromu
Down Sendromu El Çizgileri
Down Sendromu Genetik Mi
Down Sendromu Dereceleri
Down Sendromu ve Gebelik Sonlandırma
Yeni Doğan Çocukta Down Sendromu
Down Sendromu Tedavisi
Down Sendromu Kan Testi
Down Sendromu Tipleri
Down Sendromu Ultrason Bulguları
Hayvanlarda Down Sendromu
Down Sendromu Hikayeleri
Tüp Bebekte Down Sendromu Riski
Down Sendromu
Down Sendromu Eğitimi
Down Sendromu Riski
Down Sendromu Özellikleri
Down Sendromu Burun Kemiği
Down Sendromu Nedir
Down Sendromu Kromozom Sayısı
Popüler İçerik
Down Sendromu Ultrason Bulguları
Gebelikte (Hamilelikte) Down Sendromu Belirtileri Down sendromu veya halk arasındaki adlandırması ile mongol bebek durumu zeka geriliği ile seyreden ...
Hayvanlarda Down Sendromu
Hayvanlarda Down Sendromu, Bir doğum eksikliği (defekti) olan down sendromu hastalığı genellikle insanlarda teşhis edilse nadiren de olsa hayvanlarda ...
Down Sendromu Hikayeleri
Çoğumuz down sendromu nedir bilmezken birden baktık ki hayatımızda down sendromlu bir üye. Başta çok üzüldük. Günlerce düşündük nasıl olacak üstesinde...
Tüp Bebekte Down Sendromu Riski
Tüp Bebekte Down Sendromu Riski, İngiliz bilim adamlarının son yıllarda 30'u aşkın çift üzerinde yaptığı kapsamlı araştırmanın sonucuna göre tüp bebek...
Down Sendromu
Down sendromu, genetik bir farklılık sonucunda insanda 21. kromozom çiftinde bir fazla kromozomun bulunması sonucunda ortaya çıkar. Vücutta fonksiyone...
Down Sendromu Riski
Down sendromu riski: Down sendromu insan vücudunda bulunan kromozomların farklılığından dolayı meydana gelen kalıcı rahatsızlıktır. Genlerden gelen fa...
Down Sendromu Özellikleri
Down sendromu özellikleri, genetik düzensizlik sonucu insanın 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom bulunması durumudur. Bu durum sonucu olarak...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez. Şubat - 2024
